Saray Tekirdağ'ın bir ilçesidir.
SARAY İLÇE TARİH
Saray
SARAY RESİMLER
SARAY FOTOĞRAFLAR
SARAY MANZARALAR
SARAY GÖRÜNTÜLER
SARAY KÜLTÜR
SARAY ÖRF
SARAY COĞRAFYA
SARAY OKUL
SARAY
TEKİRDAĞ SARAY
SARAY ENTRİKA
ilçemizde bulunan Güneşkaya ve Güngörmez mağaralarında paleolitik ve kalkolitik yerleşme izlerine rastlanılmıştır. Bu bakımdan Tekirdağ’ın en eski yerleşme alanlarındandır.
M.Ö. 525 tarihinde Pers Hükümdarlarından Keyhüsrev’in oğlu Keykavus (Kambiz), Ordusunu Bakak Soyhan komutasında Trakya’ya göndermiştir. Bakak Soyhan, ordusu ile Saray civarındaki Bahçeköy’e yerleşmiştir. Köy yakınında Sunolar isimli bir kasaba inşa ettirmiştir. Rivayete göre oğlu Mirza Demirhan için Istranca eteklerinde bir saray yaptırmıştır. İlçemizin adının bu saraydan geldiği sanılmaktadır.
Uzun süre Bizans egemenliğinde kaldıktan sonra 1362 tarihinde, Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Osmanlı’nın iki başkenti Edirne ve İstanbul yolu üzerinde bulunan Saray bu dönemde önem kazanmıştır. Yerleşim alanı 1527 yılında Ayaz Mehmet Paşa tarafından bugünkü merkezine taşınmıştır. 18 yüzyılda Cengiz Han soyundan gelen Kırım Hanları Saray’da sürgün hayatı yaşamışlar ve bunlardan bazıları Ayazpaşa Camisi’nin avlusuna gömülmüşlerdir.
1916 yılına kadar Edirne Vilayeti Kırklareli Sancağı Vize kazasına bağlı idi. 1916 yılında Kırkkilise sancağına bağlı bir ilçe oldu. 1920 yılında Yunan işgaline uğramış ve işgalden 1 Kasım 1922 de kurtarılmıştır.
Ulu Önder Atatürk 18 Ağustos 1937 de Trakya Manevraları sırasında İlçemizi onurlandırmıştır. Ziyaretin anısına 1981 yılında anıt yaptırılmıştır.
SARAY İLÇE COĞRAFYA
Coğrafi Durum
Saray; Trakya’da İstanbul, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin kesişim noktasındadır.Tekirdağ’ın Karadeniz’e kıyısı olan tek ilçesidir. Yüzölçümü 615 km2‘dir.
SARAY İLÇE NÜFUS
Nüfus
İlçemiz Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere dışarıdan göç almaktadır. Ancak bu göç çevre ilçelere nazaran daha yavaş düzeydedir. Ayrıca çevre köylerden ilçe merkezine göç vardır. Yıllık nüfus artış hızı % 3,5 ‘tir.
YERLEŞİM BİRİMLERİNE GÖRE NÜFUS
YERLEŞİM BİRİMİ KADIN ERKEK TOPLAM
İLÇE MERKEZİ 9.836 10.476 20.312
BÜYÜKYONCALI 4.421 4.969 9.390
BEYAZKÖY 1.057 1.111 2.168
KÖYLER
ERKEK KADIN TOPLAM
Çukuryurt Köyü 944 969 1.913
Küçükyoncalı Köyü 939 913 1.852
Güngörmez Köyü 670 650 1.320
Safaalan Köyü 625 645 1.270
Göçerler Köyü 479 499 978
Kurtdere Köyü 368 335 703
Çayla Köyü 255 259 514
Edirköy Köyü 257 253 510
Kadıköy 227 245 472
Bahçeköy 231 232 463
Yuvalı Köyü 215 231 446
Ayvacık Köyü 217 214 431
Sofular Köyü 182 180 362
Osmanlı Köyü 159 144 303
Kavacık Köyü 137 123 260
Demirler Köyü 128 122 250
Karabürçek Köyü 131 115 246
Sinanlı Köyü 110 122 232
Bahçedere Köyü 73 72 145
ÖNCEKİ SAYIM SONUÇLARI
SAYIMYILI TOPLAM NÜFUS ŞEHİR NÜFUSU
1940 4,536
1945 3,486
1950 3,840
1955 4,007
1960 5,309
1965 6,183
1970 7,526
1975 8,700
1980 10,101
1985 29,609 11,831
1990 33,705 13,011
1997 37,267 15,395
2000 41,217 17,769
2007 44,540 20,312
İlçe nüfusuna kayıtlı yabancı azınlık yoktur. Köylerimizdeki nüfus azalmasının nedeni çalışma ve iş istihdamı olup, İlçe merkezine göç etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu rakamlardan da anlaşılacağı üzere, nüfusun % 45,6’sı ilçe merkezinde, % 25,95’i beldelerde ve geriye kalan % 28,45’i de köylerde yaşamaktadır. Köyler arasındaki nüfus yoğunluğu oldukça dengesizdir. Bu nüfusun % 57,88’i beş büyük köyde toplanmıştır. Buna karşılık, % 42,12’i diğer 14 köyde yaşamaktadır.
SARAY İLÇE ALTYAPI
Altyapı
ELEKTRİK :
Tredaş Elektrik İşletme Şefliği ; (1) İşletme Şefi, (2) Memur (7) işçi kadrosu ile toplam (10) personeli ile kendi binasında İlçe merkezine, (1) kasaba ve (17) köye hizmet vermektedir. Diğer (3) köyümüze ise Çorlu İlçesi tarafından elektrik hizmeti verilmektedir. İlçe Merkezi ve (17) Köyün bakım onarımı Saray Tredaş İşletme Şefliği sorumluluk bölgesinde olup, (81) özel trafolu, (18.967 genel olmak üzere toplam (19.048) elektrik abonesi bulunmaktadır. Saray Tredaş İşletmesi sorumluluğunda (81) özel, (96) kuruma ait olmak üzere (177) adet trafo mevcut olup, trafoların gücü (39.666) KVA.dır. Bölgenin enerjisi Çerkezköy Karaağaç trafo merkezinden çıkış yapan Saray-Vize 1-2 E.N.H’den karşılanmaktadır. Arıza bakım ve onarımları (1) adet binek, (1) adet Dodge ekip aracı, (1) adet kiralık araç ve (1) adet traktör ile 08.00-24.00 esasına göre ikili vardiya olarak çalışılmaktadır.
SU VE KANALİZASYON DURUMU :
İlçemiz su ihtiyacı Güneşkaya Mevkiinde bulunan su deposundan karşılanmaktadır. Kanalizasyon projeleri yapılmış ancak yeterli ödenek olmadığından proje uygulanamamıştır. Kanalizasyon sorunu devam etmektedir.
PTT – RADYO VE TV HİZMETLERİ:
İlçemizde Telefon hizmetleri Türktelekom tarafından sağlanmakta olup, santrali yeterlidir. Posta dağıtım işleri haftada bir gün köylere gidilerek yapılmaktadır. Posta dağıtım hizmetinde (17) kadro mevcut olup, (10) personel ile hizmet verilmektedir. (4) memur, (3) dağıtıcı kadrosu boş olup, hizmetlerin aksatılmadan yürütülmesi için boş kadroların doldurulması gerekmektedir. Araç yönünden (2) adet bisiklet bulunmakta olup, motorlu araç bulunmadığından (2) adet motorsiklet talep edilmiştir. Televizyon yayını bulunmamakla birlikte kişilerin kurdukları digital antenler ile sağlanmaktadır. Radyo yayınlarından da kısmen istifade edilmektedir.
İMAR DURUMU :
İlçemiz imar planı 1978 yılında yürürlüğe girmiş olup, mevcut imar planı günün şartlarına cevap vermediği için İller Bankasına İmar Planında revizyon yaptırılmış ve 1987 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten sonra Belediyenin yetkisiyle vatandaşın mağduriyetinin önlenmesi bakımından bir takım değişiklikler yapılmışsa da imar planı aynen uygulanmaktadır.
Bu güne kadar hizmet veren belediye başkanları imar planı ve mevzuatına genellikle uydukları için şehir planlı ve düzenli gelişmiştir. Halk arasında da imara uyma eğilimi mevcuttur. Altyapı tesisleri olarak kanalizasyon, su ve elektrik mevcuttur. Şehir içi cadde ve sokakların büyük bir kısmı asfalttır. İmar planına göre yeni açılan yolların asfalt kaplama çalışmaları belediyemiz imkanları dahilinde sürdürülmektedir.
B. Yoncalı Beldesinin imar planı 18.03.1993 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 3194 Sayılı İmar Kanunun 18. Maddesi gereğince imar uygulaması yapılarak imar yolları ve gerekli sosyal donatılar oluşturulmaktadır.
Beyazköy Beldesinde kanalizasyon bulunmamaktadır. Sorun foseptiklerle çözümlenmektedir. 2005 yılı içerisinde belediye imkanları ile altyapı kanalizasyon çalışmaları başlatılacaktır.Beldede elektrik şebekesi yenileme çalışmaları yarım kalmıştır. Beldenin eski olan elektrik şebekesi hattı TREDAŞ tarafından proje çerçevesinde çalışmalar başlamış olup, çalışmalar devam etmektedir.
Pazar yeri parke taşı ile kaplanmıştır. Beldenin okul caddesinin bir bölümü parke taş ile kaplanmıştır.
SARAY İLÇE KÜLTÜR
Kültür
1- TARİHİ, KÜLTÜREL, ARKEOLOJİK DEĞERLER
İlçemizde (1) basımevi, (5) kitapevi (kırtasiyeci) mevcut olup, zaman zaman gezici tiyatro gurupları temsiller vermektedir. İlçemizde bir adet halk kütüphanesi olup, Belediyeye ait bir binada iptidai şartlarda hizmet vermektedir. Kütüphanenin 1 personeli vardır. Kitap sayısı 2041 adettir.
Saray eski bir yerleşim merkezi ve Edirne – İstanbul yol güzergahında bulunması nedeniyle önem kazanmış bir ilçedir.
a- Güneşkaya: Saray’ın 2 km. batısında eski bir yerleşim yeri olan Güneşkaya’da mağaralar ve tarihi kalıntılar bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda M.Ö. 5000 – 3000 kalkolitik çağa ilişkin buluntulara rastlanılmıştır.
b- Güngörmez Mağaraları: Güngörmez köyünün 3 km. güneyinde olup Galata Deresinin dik yamaçlarındadır. Güneşkaya gibi bu mağaralarda da eski çağ buluntularına rastlanılmıştır.
c- Bizans Su Yolları: Vize’den çıkıp Ergene Nehri su kaynaklarından yararlanıp vadilerde kemerli su köprülerini aşıp İstanbul’a giden su yolları, Saray çevresinden geçmektedir.
d- Ayas Paşa Camii: Sadrazam Ayas Mehmet Paşa tarafından 1539’da yaptırılmıştır. Tek şerefeli silindirik gövdeli minaresi bulunan cami kesme taştan yapılmıştır.
e- Ayas paşa Hamamı: Sadrazam Ayas Mehmet Paşa’nın yaptırdığı külliyenin hamamıdır. Caminin yanında yer alır. Cami ve külliye ilçedeki tek Osmanlı eseridir.
2- MÜZE, KÜTÜPHANE, SİNEMA SALONU, GALERİ, TV:
İlçede müze, sinema salonu ve sanat galerisi yoktur. Halk Kütüphanesi, Belediyenin de yardımlarıyla 2004 yılında açılmıştır.
İlçede gerek uydu alıcılarla gerekse anten alıcılarla yurt içi ve yurt dışı tüm TV kanalları izlenebilmektedir.
DÜĞÜNLER: Saray’da evlenme yaşı önceleri erkeklerde 17-18, kızlarda 15-16 iken günümüzde ise, erkeklerde askerlik ve iş bulma zorunluluğu sebepleriyle, kızlarda ise eğitim-öğretime devam etmeleri ve iş hayatına atılmaları sebepleriyle yükselmiştir.
İlçe genelinde akraba evliliklerine rastlanmaz. Halkın eğitim düzeyinin yüksek olması ve bilinçli olmasının etkisiyle çok eşli aile hayatı yoktur.
Günümüzde gençler kendi aralarında anlaşarak evlenmektedirler. Görücü usulü olarak tabir edilen evliliklere rastlanmamaktadır. İlçede nadir olarak kız kaçırma olaylarına rastlansa da kaçırma sonrasında genelde aileler anlaşabilmekte ve her iki tarafın katılımıyla düğünler yapılmaktadır.
Kendi aralarında evlenmek için anlaşan çiftler durumu ailelerine bildirirler ve belirlenen bir günde erkek tarafı, kızın ailesinin evine dünürlüğe gider. Gençlerin evlenmelerine karar verildikten sonra söz yüzükleri takılır ve düğün tarihi kesin olmasa da belirlenir. Bölge halkının genelde tarımla uğraşması ve mevsimin uygun olması sebebiyle düğünler genellikle yaz mevsimi ile sonbahar mevsimi başında yapılmaktadır.
Günümüzden yaklaşık 10-15 yıl öncesine kadar düğünler mahalle ve köylerde evlerin bahçelerinde yapılırken, günümüzde düğün salonlarında ve okul bahçelerinde yapılmaktadır.
Önceki yıllarda düğünlere katılanlar darbuka eşliğinde türkü söyleyerek oyun oynarlardı. Oyunların en önemli özelliği günümüzdeki gibi hep beraber değil de iki kişinin ortada oynamasıydı. Oynayacak kişileri ise ayrıca bir kişi belirlerdi. Düğünler esnasında söylenen türkülerden birisi şudur:
Bizim motor Anomag,
Dön de yarim bana bag.
Çok hoşuma gidiyor,
Perçemin yana bırak.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
***
Bizim motor kırmızı,
Dolaşıyor Kıbrız’ı.
Nasıl alacan yarim,
İş yapmaz haylaz kızı.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
***
Altınların bir dizi,
Olmaz mı iki dizi ?
Söyle oğlan anana
Ayırmasınlar bizi.
Söyle oğlan bubana
Ayırmasınlar bizi.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
Günümüzde yapılan düğünlerde ise çiftetelli ve karşılama gibi oyunların yanı sıra kasap havası eşliğinde halaylar çekilmektedir.
SARAY İLÇE MANİLER
MANİLER:
İlçe halkının özel günlerde ve toplantılarda söylediği manilerden bazıları ise şunlardır:
Küp içinde bulgurum,
Islatıp kuruturum.
Sevdiğim güzel olsun,
Ben aç bile dururum.
***
Entarisi süt beyaz,
Ayrı düştük biz bu yaz,
Eğer beni seversen,
Mektubunu sık sık yaz.
***
İstanbul dedikleri,
Şekerdir yedikleri,
Hiç aklımdan çıkmıyor,
Yarimin dedikleri
***
Kaşlarını indir yarim,
Gel beni güldür yarim.
Bizim cama geldikçe,
Kendini bildir yarim.
**
Orman içi sıklık,
Erkekler çalar ıslık.
Şu Saray’ın kızları,
Taze kavrulmuş fıstık.
***
Dere boyu biberlik,
Kızlar giyer eteklik.
Kızlar çok güzel ama,
Erkeklerin cebi delik.
***
MÜBAREK GÜN VE GECELER :
RAMAZAN BAYRAMI: İlçe halkı Ramazan arifesinde mezarlık ziyaretlerine giderler. Aile büyüklerinin, akrabaların, komşuların mezarları ziyaret edilerek dualar okunur ve mezarların genel temizliği yapılır.
Bayram sabahı, erkekler camiye giderek bayram namazını kılarlar. Namaz bitiminde yapılan bayramlaşmadan sonra evlerine dönen erkekler ailesi ile bayramlaşarak hep beraber kahvaltılarını yaparlar. Kahvaltı sonrasında çocuklar, kendilerini bekleyen şekerlere ve bayram harçlıklarına kavuşmak için heyecanla sokağa çıkıp büyüklerini ziyarete giderler.
Öğleye doğru aileler bayramlaşmak için akrabalarını ve komşularını ziyaret etmeye başlarlar. Ziyaretlerde kolonya, şeker ve özenle hazırlanmış baklavalar ikram edilir. Bayram ziyaretleri bayram süresince devam eder.
KURBAN BAYRAMI: Kurban bayramı arifesinde de mezarlar ziyaret edilerek dualar okunur.
Kılınan bayram namazından sonra eve gelen erkekler yapılan kahvaltıdan sonra kurbanı kesmek için hazırlıkları yapmaya başlarlar.
Gözleri bağlanan kurban, tekbirlerle kesilir. Bir tarafta kurbanın taksimi yapılırken başka bir tarafta kesilen kurbanın etlerinden bir bölümü pişirilmeye başlanır. Yapılan taksimden sonra, fakirlere verilmek üzere ayrılan paylar dağıtılır.
Akşama doğru Ramazan Bayramında olduğu gibi akraba, eş ve dost ziyaretleri yapılır.
AŞURE GÜNÜ : Kutsal günler içerisinde en eski günlerden birisidir Aşure Günü. Muharrem ayının 10. günü tüm İslam dünyasında olduğu gibi Saray’da da Aşure Günü olarak kutlanır. Bu gün , evlere bolluk ve bereket getirmesi düşüncesiyle Aşureler pişirilir ve komşulara dağıtılır.
ASKERE UĞURLAMA : Her Türk gencinin vatan borcu olarak kabul edilen Askerlik Görevi tüm Türkiye’de olduğu gibi Saray’da da özel bir yere sahiptir. Askere gidecek gençler ilçe merkezinde ve köylerde gruplar halinde ellerinde bayraklar, yanlarında davul ve zurnalarla halaylar çekip oyunlar oynayarak esnafları ziyaret edip onları selamlarlar ve düzenleyecekleri eğlenceler için harçlıklarını toplarlar. Bütün esnaflar gönüllerinden geldiği kadar gençlere destek olurlar. Belirlenen bir akşam, askere gidecek gençler için köylerde ve mahallelerde Askere Uğurlama Düğünü yapılır. Asker düğününde, köylülerin ve mahallelilerin alkışları eşliğinde gençler tek tek meydana çağırılır , bölgenin önde gelen büyüklerinin yaptığı konuşmalardan sonra davul , zurna veya klarnet eşliğinde halaylar çekilip oyunlar oynanır. Askere gidecek gençlerin köy veya mahalle halkıyla vedalaşmasıyla düğün sona erer.
SARAY İLÇE TURİZİM
Gezi Yerleri
Saray ilçesi gezi yerleri ve piknik alanları açısından çok zengin bir ilçedir.İlçenin Kuzeyi ıstranca ormanları ile çevrilidir.
Saray’dan kiyiköy istikametine dogru 10 km ileride saga ayrilarak 8 km’lik toprak yolla ulasilir.Saray, Tekirdag ilinin Karadeniz’e açilan kapisidir. Karadeniz kiyisindaki eski adiyla KASTRO, yeni adiyla ÇAMLIKOY yogun ilgi çeken bir yerdir. Istiranca Daglarinin bir bölümü Saray sinirlarindadir. Mese ormanlari ve orman içi dinlenme alanlari görülmeye deger güzelliklerdir.Kastro, Bahçeköy Deresinin Karadeniz’e döküldügü koydur.2,5 km. kumsal uzunlugu, Istiranca ormanlarinin koyu yesili ve Karadeniz’in maviliklerini birlestiren Kastro, yurdumuzda dahi ender rastlanan turizm noktalarindan biridir.Kastro yöresindeki 329 hektarlik karaçam ormani 18 Nisan 1988’de Milli Park olarak ilan edilmistir.Kastro, Saray’a27 km., Istanbul’a130 km. uzaklikta olmasi sebebiyle günübirlik gelinebilecek konumdadir.Konaklama Tesisleri: Ilçede Belediye ruhsatli 4 otel olup, yatak kapasitesi 180’dir. Turizm Bakanligi müsaadeli konaklama tesisi yoktur.En önemli özelligi 2.5 km’lik kumsalinda Tekirdag-Istanbul-Kirklareli Il sinirlarini barindirmasidir.
BAHÇEKÖY KAYINLI DERE-SULTANSUYU BALABAN ALABALIK ÇİFTLİĞİ
Saray İlçesine 14 km mesafede olup laladere piknik alanına 3 km dir.Alabalık çiftliği Kıyıköy yolunun üzeri olup ormanla kaplı geniş bir alandadır.Alabalık havuzlarının bulunduğu ve yetiştiriciliğinin yapıldığı tesiste restaurantta bulunmaktadır kapalı ve açık alanı bulunan restaurantta tavada ve güveçte nefis alabalık, bunun yanında fırında mantar çeşitleri yapılmaktadır.Açık alanda doğa ortamına uygun ağaç masa ve sandalyeler bulunmaktadır.
SAFAALAN KORUSU PİKNİK ALANI
Sefaalan Köyü çıkışında 1 km mesafede bulunan piknik alanında doğaya uygun masaların ve yanlarında barbekülerin bulunduğu güzel bir korudur.Muhtarlıkça kazandırılan piknik alanına gelirken sadece et balık vb. alınılması yeterli olacaktır
LALA DERE
Saray İlçesinden Kıyıköy istikametine doğru 8 km ilerisinde bulunan laladere piknik alanı geniş sahası, çocuk parkı,spor alanı,restaurant ve büfesi ile tam anlamıyla bir piknik alınıdır.Restaurantında yaz mevsiminde kuzu/oğlak çevirme ve et ve mantar çeşitleri yapılmaktadır.Piknik alanında tamamen doğa ortamına uygun ağaç masa ve sandalyeler bulunmaktadır.
GÜNGÖRMEZ MAĞARALARI (KANARA)
TARİHİ AYAZPAŞA CAMİİ
Sosyal kültürel eserlerinin başında 1539 da Ayaş Mehmet Paşa tarafından yaptırılan Ayaspaşa Cami, Ayaspaşa hamamı ve külliyesi gelmektedir.Ayaspasa Cami: Kubbeyle örtülü son cemaat yeri ile ana mekandan oluşan kesmetaş duvar örgülü küçük bir yapıdır.Ana mekan kubbe ile örtülü olup ince silindirik gövdeli minare tek şerefelidir.Kırım Giray Han Mezarları: Ayaspaşa cami avlusundadır.Kırım Han)arının ikinci yurdu olan Saray’da yaşamış ve Saray’a gömülmüş olan ILDevlet Giray Han,ll.Fetih Giray Hanjslam Giray l-lan,Arslan Giray HanjV.Devlet Giray HaniiLSelim Giray Han ve Şehbaz Giray Han’ın mezarları Ayaspaşa cami avlusundadır.Selçuklular döneminde Türklerin Anadolu’ya yerleşmeleriyle birlikte Trakya’ya akınlar yapmaya başladılar. Anadolu beyliklerinden Aydrnoğullan Beyhği, Çanakkale Boğazı üzerinden Vize’ye kadar gelmiştir.1357 yılında Süleyman Paşa komutasındaki Türk kuvvetleri Tıakya’nın büyük bir bölümünü ele geçirdiler. Ancak Trakya’nın fethi 1365— 1368 yıllan arasında Rumeli Beylerbeyi Lala Şahin Paşa ve onun kumandanı Hacı İlbey tarafindan tamamlandı. Bölgenin Türkleşmesi Anadolu’daki Yörüklerin toprak verilmek suretiyle Trakyaya gönderilmeleriyle sağlanmıştır.Bölgeye yerleşen Yörük boyları, hayvancılık ve tarımla geçimlerini sağlamışlardır.Fatih sultan Mehmet döneminden 19. yüzyılın sonlarına kadar Edirne vilayeti sancağının, Vize kazasına bağlı bir nahiye olan Saray,Edirne ile İstanbul arasındaki yol üzerinde bulunmasından dolayı önem kazanmıştır.Sarayın asıl gelişimi ve imarı Ayas Mehmet paşa zamanında gerçekleşmiştir.1536-1539 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyma’nın Sadrazamı olan Ayas Mehmet paşa kendine vakıf olan bağlanan saraya Ayas Mehmet paşa camii medrese ve Külliyesi ile hamamını yaptırarak kenti önemli bir merkez haline getirmiştir.Saray’ın Osmanlı dönemindeki önemli bir yeri de Kırım ilanlarına ikinci yurt olmasıdır. Osmanlı İmparatorluğu içindeki Kırım Hanliğından çeşitli nedenlerle uzaklaştırı bn Han ve Kalgaylar, Saray ve çevresindeki köy ve ‘çiftliklere yerleştirilmişlerdir. Günümüzde Saray Ayas Paşa Camii avlusunda gömülü olan Kırım Hanları şunlardırII Devlet Giray Han ölümü 1725II Fetih Giray Han : ölümü 1726İslam Giray Han ölümü 1742Arslan Giray Han : ölümü 1767IV.DevletGirayilan :ölümü 1780III Selim Giray Han ölümü 1785Şehbaz Giray Han ölümü 179218.yüzyılın sonları Osmanlı İmparatorluğunun gerileme döneminden çöküş dönemine geçtiği dönemdir. Yüzyılın ikinci yarısındaki Fransızİhtilalinin (1789) yeşerttiği etnik milliyetçilik sonucu balkanlarda başlayan başKaldırmalar ve isyanlar bölgenin etnik yapısınıBozmuştur. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) imzalanan Berlin Antlaşması ile Bulgaristan kurulurken bunun sonucunda binlerce Türk Edirnenin doğusuna ve Anadolu’ya göç etmiştir.I Balkan Savaşı (1912) sırasında Trakya, Çatalca’ya kadar,Bulgaristan’ın işgaline maruz kalmış, l1.Balkan savaşı ile Edirne ve Kırklareli Osmanlı Devleti tarafından alınabilmiştir.Osmanlı Devletinin I Dünya Savaşında (1914-1918) yenilmesiyle itilaf Devletleriyle 30 Ekim 1918 tarihinde Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır.
SARAY İLÇE SAĞLIK
Sağlık
SAĞLIK DURUMU: İlçemizde 1993 yılın da hizmete giren (50) yataklı Devlet Hastanesi, (5) Uzman Doktor, (5) Pratisyen Doktor, (1) Diş Hekimi, (1) Diyetisyen, (1) Eczacı, (1) Hastane Müdürü, (4) Sağlık Memuru, (4) Röntgen Teknisyeni, (2) Anestezi Teknisyeni, (4) Laboratuar Teknisyeni, (7) Acil Tıp Teknikeri, (17) Hemşire, (6) Ebe, (1) Memur, (2) Aşçı, (1) Şoför ve (9) Hizmetli ile toplam (72) personel ile hizmet vermektedir. Devlet Hastanemizin (1) Ambulans ve (1) hizmet aracı (kartal), ayrıca Hastane acil servisine entegreli B tipi 112 istasyonuna ait (2) Ambulans mevcuttur.
İlçemiz Devlet Hastanesine ilave olarak 50 yataklı ek bina 5 Şubat 2007 tarihinde Valilik Makamında imzalanan protokol ile İş adamı İsmail SARIKAYA ve oğlu Armağan SARIKAYA tarafından 4 katlı yaklaşık 2.000 m² civarında ve tamamen bağış olarak özel proje ile yaptırılacaktır. Hasta odaları, banyo ve wc li olarak tek ya da çift oda şeklinde yapılan 1 yıl içinde tamamlanması öngörülmektedir. Yapı tamamlandıktan sonra teslim alındığında hastanenin adı “Saray Necla-İsmail Sarıkaya Devlet Hastanesi” olarak değiştirilecektir. İlçemizde Merkez 1 nolu ve 2 nolu Sağlık Ocağı, Büyükyoncalı Sağlık Ocağı ve Beyazköy Sağlık Ocağı, Çukuryurt, Safaalan, Küçükyoncalı, Güngörmez, Yuvalı, Edirköy, Sofular, Sinanlı, Göçerler ve Kadıköy sağlık personeli bulunmakta olup, diğer (7) köy sağlık evinde ise sağlık personeli bulunmamaktadır.Birinci Basamak sağlık birimlerinde (Sağlık Ocakları) 9 Pratisyen Hekim, 7 Hemşire, 13 Ebe, 9 Ebe (Köy Sağlık Evi), 5 Sağlık Memuru, 6 diğer personel görev yapmaktadır.
Yeşilkart İşlemleri: Sağlık Grup Başkanlığınca yürütülen Yeşilkart işlemleri ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir. Başvuru Sayısı : 2.429Reddedilen, İptal edilen ve Ölen Sayısı: 248Verilen Yeşil Kart Sayısı: 2.181İlçe Nüfusuna oranı: % 5,8
SARAY İLÇE EKONOMİ
EkonOmi
A ) Sanayi
Son yıllarda açılan fabrikalar ile sanayi yönünden İlçemiz gelişmektedir. 2 Un Fabrikasıyla birlikte aşağıdaki sanayi tesisleri ilçemizde üretime devam etmektedir. Bir gömlek fabrikası ise mali nedenlerden dolayı kapalıdır.
İLÇEMİZDE BULUNAN FABRİKALAR VE BÜYÜK İŞLETMELER
İŞLETMENİN ADI FAALİYET KONUSU
RESPA KİMYA
BOYA SANAYİ VE TİC.LTD.STİ.
Tekstil
DALGIÇ DERİ TEKSTİL SAN. TİC.LTD.STİ.
Tekstil
ACESATEKS ÖRME SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
HASAT TEKSTİL SAN .TİC.A.Ş.
Tekstil
İNTERSOURGE TEKSTİL VE KONF.SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
PAXAR TESLO TEKSTİL ÜRÜN.SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
YUMAK İPLİK SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
ATILIM ÖRME SAN.DIŞ.TİC.A.Ş.
Tekstil
ATILIM İNŞAAT TEKSTİL TİC TİC.A.Ş. SARAY ŞUBESİ
Beton
CTN TEKSTİL SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
DANFİELD MEKİK İPLİĞİ TİC.LTD.ŞTİ.
Tekstil
ARICI TEKSTİL
Tekstil
YA-TEKS TEKSTİL İŞLETMELERİ SARAY ŞUBESİ
Tekstil
TÜRK YTONG SAN.A.Ş.
İnşaat
Malzemesi
BERKOSAN YALITIM VE TECRİT MAD.ÜRETİM TİC.A.Ş.
Halı,boya,
kimya,konf.tül,perde
DOA UN VE GIDA SAN.TİC.LTD.STİ.
Un Fabrikası
SEVAL SÜT ÜRNLERİ İMALAT PAZ.A.Ş.
Mandıra
KAFKAS SÜT ÜRÜNLERİ TİC.LTD.ŞTİ.
Mandıra
ISTRANCA SU SAN.TİC.A.Ş.(Saneta su)
Su üretimi
KEVSER KAYNAK SULARI LTD.ŞTİ.
Su üretimi
MERDİN PETROL SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
ONUR PETROL ÜR. MAD.YAĞLAR AKÜMÜLATÖR TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
SARAY PETROL VE TURİZM TİCLTD.ŞTİ.
Petrol
ÖZYILMAZ PETROL SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
AKSOY PETROL ÜR.PAZ.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
GİRGİN PETROL ÜR.PAZ.TİC.LTD.ŞTİ.
PeTrol
KESİMLER PETROL ÜR.PAZ.TİC.NAK.LTD.STİ.
Petrol
ISTRANCA SU SAN.TİC.A.Ş.
Su üretimi
ERCİYES TEKSTİL
Tekstil
CLARTE
Gümüş
İşletmeciliği
SARAY İLÇE MADENLER
B )Madenler
İlçemizde Edirköy Trakya Linyitleri Kömür İşletmeleri ve Özel Sektöre ait Safaalan Linyitleri Kömür işletme sahaları vardır.
Edirköy’de bulunan Trakya Linyitleri Kömür İşletmeleri kapanmış olup, halen idari yönden işletme faaliyet göstermektedir.
SARAY İLÇE TARIM
C )Tarım:
1- Tarım Arazileri:
Orman Arazisi (236.250) dekar,
Ekilebilir Arazi (329.150) dekar,
Çayır-Mera (30.490) dekar,
Tarım dışı arazi (14.000) dekar,
Toplam arazi (609.890) dekar
Yaklaşık (50.000) dekar sulanabilir arazi
2- Tarım Ürünleri:
Ekilen en önemli bitkisel ürünler Buğday, Ayçiçeği, Arpa, Yulaf, Mısır
Buğday (185.000) Dekar, Buğday Üretimi (74.000) Ton
Ayçiçeği (87.000) Dekar, Ayçiçeği Üretimi (17.400) Ton
Arpa (25.000) Dekar Arpa Üretimi (10.000) Ton
Şeker Pancarı, Yonca, Fiğ, Hayvan Pancarı, Kavun, Karpuz, Bağ Üzümü, Kabak, Fasulye, Soğan, Patates, Domates, Lahana, Biber, ve Diğer Sebze ve Meyve
3- Doğrudan gelir desteği:
Yararlanan çiftçi sayısı : 2.010
Beyan edilen alan :187.856
Parasal tutar : 3.005.704,16 YTL
4 -Tarımsal Kurumlar:
(1) Ziraat Odası
(1) Toprak Mahsulleri Ofisi Ajans Müdürlüğü
(13) Gübre Bayii,
(10) İlaç Bayii
SARAY İLÇE KOOPERATİFLERİ
(5) Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
(1) Yağlı Tohumlar Kooperatifi
(5) Tarım Kredi Kooperatifi
5- Kooparatifler:
YAĞLI TOHUMLAR KOOPERATİFİ
SARAY TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
BÜYÜKYONCALI TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
DEMİRLER KÖYÜ TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
BEYAZKÖY TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
PANKO BİRLİK KOOPERATİFİ
BEYAZKÖY S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
GÖÇERLER KÖYÜ S.S.SULAMA KOOPERATİFİ
KADIKÖY S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
SOFULAR KÖYÜ S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
6- Hayvancılık :Tarımsal üretimin önemli bir kolunu oluşturan hayvancılık ise ilçemiz çiftçilerinin ikinci önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. İlçemizde (13.132) adet büyükbaş, (7.080) adet küçük baş olmak üzere toplam 20.212 adettir. Ayrıca 300 adet ilkel kovan ile 5.000 adet fenni kovan mevcuttur. Hayvan hastalıklarıyla mücadele amacıyla sağlık taraması yapılarak, muhtelif yer ve zamanlarda Şap aşısı, Brucella, Kuduz-Kelev aşısı yapıldı. (5.000) büyükbaş hayvana küpe takılarak kayıt altına alınmıştır.
2007 Yılı içerisinde (4.043) adet küçükbaş ve (3.565) adet büyükbaş hayvan sağlık kontrolleri yapılmak suretiyle sevk edildi. 2007 yılı içersinde muhtelif yer ve tarihlerde toplantı yapılarak çiftçilerimiz bilgilendirilmiştir.
D ) Taşımacılık:
Dolmuş 132
Yük Taşımacılığı 206
Otobüs Taşımacılığı 83
Taksi Taşımacılığı 84
E ) Banka Şubeleri:
Ziraat Bankası
Halk Bankası
İş Bankası
Akbank
F )Festival, Sergi Ve Panayırlar:
İlçe Merkezi’nde Çarşamba, B. Yoncalı beldesinde de Cumartesi günleri Pazar kurulmaktadır.
Saray İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde 2005 yılında ilk olarak METEF (Mesleki Teknik eğitim Fuarı) düzenlenmiştir. Bu serginin geliştirilerek her yıl düzenlenmesi planlanmaktadır.
Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünce kurs sonlarında ise sergi yapılmaktadır.
SARAY İLÇE EĞİTİM
Eğitim
İlçede 1935 yılına kadar cami bahçesindeki bina okul olarak kullanılmıştır. 1935 yılında yapılan Atatürk İlkokulu bugünkü anlamda öğretim ve eğitime başlamıştır. Aynı binada 1947-1948 yıllarında orta öğretime başlanmıştır. 1962 yılında İlçe eşrafından Ali Naki Erenyol tarafından bir ortaokul inşa ettirilerek, bu binada orta öğretime başlanılmış olup, bu bina halen lise olarak kullanılmaktadır. Artan ihtiyacı karşılamak üzere daha sonra Cengiz Topel ve Cumhuriyet İlköğretim Okulları hizmete girmiştir.
Okul Durumu: (1) Anadolu Lisesi, (1) Çok Programlı Lise, (1) Genel Lise (Genel Lise bünyesinde Süper Lise), (1) Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi, (16) İlköğretim Okulu, (1) Halk Eğitim Merkezi. Toplam (21) okul ve kurumumuz mevcuttur. (2) belde ve (5) köyde okul mevcut olup, diğer (14) köyümüzde taşımalı sistem uygulanmaktadır.
İlçemiz ilköğretim okullarında 206, Liselerde 65 olmak üzere 271 derslik vardır. İlçemiz İlköğretim okullarında derslik başına ortalama 30, Liselerde derslik başına 32 öğrenci düşmektedir.
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI:Özel Eğitim Kurumu olarak faaliyet gösteren (2) Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursu, (3) Dershane hizmet vermektedir. İlçemizde (1) basımevi, (5) kitapevi (kırtasiyeci) mevcut olup, zaman zaman gezici tiyatro gurupları temsiller vermektedir. Ayrıca köyde Spor kulüpleri amatör olarak faaliyet göstermektedirler.
EĞİTİM ÖĞRETİM KURUMLARI :
ÖĞRENCİ SAYILARI
ORTA ÖĞRETİM KIZ ERKEK TOPLAM
ANADOLU LİSESİ 194 158 352
ALİ NAKİ ERENYOL LİSESİ 404 295 699
METEM 292 595 887
BÜYÜK YONCALI ÇPL 67 55 122
T O P L A M 957 1103 2060
İLKÖRETİM OKULU KIZ ERKEK TOPLAM
ATATÜRK İ.Ö.O. 415 491 906
MEHMET UYGUN İ.Ö.O. 274 273 547
CUMHURİYET İÖO 352 404 756
75. YIL İÖO 454 426 880
BEYAZKÖY İÖO 108 109 217
BÜYÜKYONCALI İÖO 183 190 373
BÜYÜKYONCALI 1 KASIM İÖO 90 94 184
BÜYÜKYONCALI YENİ MAHALLE İÖO 253 276 529
BÜYÜKYONCALI ATATÜRK İÖO 207 240 447
ÇUKURYURT TÜRK YTONG İÖO 118 101 219
GÖÇERLER İÖO 28 38 66
GÜNGÖRMEZ İÖO 117 102 219
KADIKÖY İÖO 53 68 121
KURTDERE İÖO 79 78 157
KÜÇÜKYONCALI İÖO 94 103 197
SEFAALAN MEHMET UYGUN İÖO 89 87 176
T O P L A M 2914 3080 5994
SARAY İLÇE KÖYLERİ VE BELDELERİ
SARAY İLÇE TARİH
Saray
SARAY RESİMLER
SARAY FOTOĞRAFLAR
SARAY MANZARALAR
SARAY GÖRÜNTÜLER
SARAY KÜLTÜR
SARAY ÖRF
SARAY COĞRAFYA
SARAY OKUL
SARAY
TEKİRDAĞ SARAY
SARAY ENTRİKA
ilçemizde bulunan Güneşkaya ve Güngörmez mağaralarında paleolitik ve kalkolitik yerleşme izlerine rastlanılmıştır. Bu bakımdan Tekirdağ’ın en eski yerleşme alanlarındandır.
M.Ö. 525 tarihinde Pers Hükümdarlarından Keyhüsrev’in oğlu Keykavus (Kambiz), Ordusunu Bakak Soyhan komutasında Trakya’ya göndermiştir. Bakak Soyhan, ordusu ile Saray civarındaki Bahçeköy’e yerleşmiştir. Köy yakınında Sunolar isimli bir kasaba inşa ettirmiştir. Rivayete göre oğlu Mirza Demirhan için Istranca eteklerinde bir saray yaptırmıştır. İlçemizin adının bu saraydan geldiği sanılmaktadır.
Uzun süre Bizans egemenliğinde kaldıktan sonra 1362 tarihinde, Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Osmanlı’nın iki başkenti Edirne ve İstanbul yolu üzerinde bulunan Saray bu dönemde önem kazanmıştır. Yerleşim alanı 1527 yılında Ayaz Mehmet Paşa tarafından bugünkü merkezine taşınmıştır. 18 yüzyılda Cengiz Han soyundan gelen Kırım Hanları Saray’da sürgün hayatı yaşamışlar ve bunlardan bazıları Ayazpaşa Camisi’nin avlusuna gömülmüşlerdir.
1916 yılına kadar Edirne Vilayeti Kırklareli Sancağı Vize kazasına bağlı idi. 1916 yılında Kırkkilise sancağına bağlı bir ilçe oldu. 1920 yılında Yunan işgaline uğramış ve işgalden 1 Kasım 1922 de kurtarılmıştır.
Ulu Önder Atatürk 18 Ağustos 1937 de Trakya Manevraları sırasında İlçemizi onurlandırmıştır. Ziyaretin anısına 1981 yılında anıt yaptırılmıştır.
SARAY İLÇE COĞRAFYA
Coğrafi Durum
Saray; Trakya’da İstanbul, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin kesişim noktasındadır.Tekirdağ’ın Karadeniz’e kıyısı olan tek ilçesidir. Yüzölçümü 615 km2‘dir.
SARAY İLÇE NÜFUS
Nüfus
İlçemiz Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere dışarıdan göç almaktadır. Ancak bu göç çevre ilçelere nazaran daha yavaş düzeydedir. Ayrıca çevre köylerden ilçe merkezine göç vardır. Yıllık nüfus artış hızı % 3,5 ‘tir.
YERLEŞİM BİRİMLERİNE GÖRE NÜFUS
YERLEŞİM BİRİMİ KADIN ERKEK TOPLAM
İLÇE MERKEZİ 9.836 10.476 20.312
BÜYÜKYONCALI 4.421 4.969 9.390
BEYAZKÖY 1.057 1.111 2.168
KÖYLER
ERKEK KADIN TOPLAM
Çukuryurt Köyü 944 969 1.913
Küçükyoncalı Köyü 939 913 1.852
Güngörmez Köyü 670 650 1.320
Safaalan Köyü 625 645 1.270
Göçerler Köyü 479 499 978
Kurtdere Köyü 368 335 703
Çayla Köyü 255 259 514
Edirköy Köyü 257 253 510
Kadıköy 227 245 472
Bahçeköy 231 232 463
Yuvalı Köyü 215 231 446
Ayvacık Köyü 217 214 431
Sofular Köyü 182 180 362
Osmanlı Köyü 159 144 303
Kavacık Köyü 137 123 260
Demirler Köyü 128 122 250
Karabürçek Köyü 131 115 246
Sinanlı Köyü 110 122 232
Bahçedere Köyü 73 72 145
ÖNCEKİ SAYIM SONUÇLARI
SAYIMYILI TOPLAM NÜFUS ŞEHİR NÜFUSU
1940 4,536
1945 3,486
1950 3,840
1955 4,007
1960 5,309
1965 6,183
1970 7,526
1975 8,700
1980 10,101
1985 29,609 11,831
1990 33,705 13,011
1997 37,267 15,395
2000 41,217 17,769
2007 44,540 20,312
İlçe nüfusuna kayıtlı yabancı azınlık yoktur. Köylerimizdeki nüfus azalmasının nedeni çalışma ve iş istihdamı olup, İlçe merkezine göç etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu rakamlardan da anlaşılacağı üzere, nüfusun % 45,6’sı ilçe merkezinde, % 25,95’i beldelerde ve geriye kalan % 28,45’i de köylerde yaşamaktadır. Köyler arasındaki nüfus yoğunluğu oldukça dengesizdir. Bu nüfusun % 57,88’i beş büyük köyde toplanmıştır. Buna karşılık, % 42,12’i diğer 14 köyde yaşamaktadır.
SARAY İLÇE ALTYAPI
Altyapı
ELEKTRİK :
Tredaş Elektrik İşletme Şefliği ; (1) İşletme Şefi, (2) Memur (7) işçi kadrosu ile toplam (10) personeli ile kendi binasında İlçe merkezine, (1) kasaba ve (17) köye hizmet vermektedir. Diğer (3) köyümüze ise Çorlu İlçesi tarafından elektrik hizmeti verilmektedir. İlçe Merkezi ve (17) Köyün bakım onarımı Saray Tredaş İşletme Şefliği sorumluluk bölgesinde olup, (81) özel trafolu, (18.967 genel olmak üzere toplam (19.048) elektrik abonesi bulunmaktadır. Saray Tredaş İşletmesi sorumluluğunda (81) özel, (96) kuruma ait olmak üzere (177) adet trafo mevcut olup, trafoların gücü (39.666) KVA.dır. Bölgenin enerjisi Çerkezköy Karaağaç trafo merkezinden çıkış yapan Saray-Vize 1-2 E.N.H’den karşılanmaktadır. Arıza bakım ve onarımları (1) adet binek, (1) adet Dodge ekip aracı, (1) adet kiralık araç ve (1) adet traktör ile 08.00-24.00 esasına göre ikili vardiya olarak çalışılmaktadır.
SU VE KANALİZASYON DURUMU :
İlçemiz su ihtiyacı Güneşkaya Mevkiinde bulunan su deposundan karşılanmaktadır. Kanalizasyon projeleri yapılmış ancak yeterli ödenek olmadığından proje uygulanamamıştır. Kanalizasyon sorunu devam etmektedir.
PTT – RADYO VE TV HİZMETLERİ:
İlçemizde Telefon hizmetleri Türktelekom tarafından sağlanmakta olup, santrali yeterlidir. Posta dağıtım işleri haftada bir gün köylere gidilerek yapılmaktadır. Posta dağıtım hizmetinde (17) kadro mevcut olup, (10) personel ile hizmet verilmektedir. (4) memur, (3) dağıtıcı kadrosu boş olup, hizmetlerin aksatılmadan yürütülmesi için boş kadroların doldurulması gerekmektedir. Araç yönünden (2) adet bisiklet bulunmakta olup, motorlu araç bulunmadığından (2) adet motorsiklet talep edilmiştir. Televizyon yayını bulunmamakla birlikte kişilerin kurdukları digital antenler ile sağlanmaktadır. Radyo yayınlarından da kısmen istifade edilmektedir.
İMAR DURUMU :
İlçemiz imar planı 1978 yılında yürürlüğe girmiş olup, mevcut imar planı günün şartlarına cevap vermediği için İller Bankasına İmar Planında revizyon yaptırılmış ve 1987 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten sonra Belediyenin yetkisiyle vatandaşın mağduriyetinin önlenmesi bakımından bir takım değişiklikler yapılmışsa da imar planı aynen uygulanmaktadır.
Bu güne kadar hizmet veren belediye başkanları imar planı ve mevzuatına genellikle uydukları için şehir planlı ve düzenli gelişmiştir. Halk arasında da imara uyma eğilimi mevcuttur. Altyapı tesisleri olarak kanalizasyon, su ve elektrik mevcuttur. Şehir içi cadde ve sokakların büyük bir kısmı asfalttır. İmar planına göre yeni açılan yolların asfalt kaplama çalışmaları belediyemiz imkanları dahilinde sürdürülmektedir.
B. Yoncalı Beldesinin imar planı 18.03.1993 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 3194 Sayılı İmar Kanunun 18. Maddesi gereğince imar uygulaması yapılarak imar yolları ve gerekli sosyal donatılar oluşturulmaktadır.
Beyazköy Beldesinde kanalizasyon bulunmamaktadır. Sorun foseptiklerle çözümlenmektedir. 2005 yılı içerisinde belediye imkanları ile altyapı kanalizasyon çalışmaları başlatılacaktır.Beldede elektrik şebekesi yenileme çalışmaları yarım kalmıştır. Beldenin eski olan elektrik şebekesi hattı TREDAŞ tarafından proje çerçevesinde çalışmalar başlamış olup, çalışmalar devam etmektedir.
Pazar yeri parke taşı ile kaplanmıştır. Beldenin okul caddesinin bir bölümü parke taş ile kaplanmıştır.
SARAY İLÇE KÜLTÜR
Kültür
1- TARİHİ, KÜLTÜREL, ARKEOLOJİK DEĞERLER
İlçemizde (1) basımevi, (5) kitapevi (kırtasiyeci) mevcut olup, zaman zaman gezici tiyatro gurupları temsiller vermektedir. İlçemizde bir adet halk kütüphanesi olup, Belediyeye ait bir binada iptidai şartlarda hizmet vermektedir. Kütüphanenin 1 personeli vardır. Kitap sayısı 2041 adettir.
Saray eski bir yerleşim merkezi ve Edirne – İstanbul yol güzergahında bulunması nedeniyle önem kazanmış bir ilçedir.
a- Güneşkaya: Saray’ın 2 km. batısında eski bir yerleşim yeri olan Güneşkaya’da mağaralar ve tarihi kalıntılar bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda M.Ö. 5000 – 3000 kalkolitik çağa ilişkin buluntulara rastlanılmıştır.
b- Güngörmez Mağaraları: Güngörmez köyünün 3 km. güneyinde olup Galata Deresinin dik yamaçlarındadır. Güneşkaya gibi bu mağaralarda da eski çağ buluntularına rastlanılmıştır.
c- Bizans Su Yolları: Vize’den çıkıp Ergene Nehri su kaynaklarından yararlanıp vadilerde kemerli su köprülerini aşıp İstanbul’a giden su yolları, Saray çevresinden geçmektedir.
d- Ayas Paşa Camii: Sadrazam Ayas Mehmet Paşa tarafından 1539’da yaptırılmıştır. Tek şerefeli silindirik gövdeli minaresi bulunan cami kesme taştan yapılmıştır.
e- Ayas paşa Hamamı: Sadrazam Ayas Mehmet Paşa’nın yaptırdığı külliyenin hamamıdır. Caminin yanında yer alır. Cami ve külliye ilçedeki tek Osmanlı eseridir.
2- MÜZE, KÜTÜPHANE, SİNEMA SALONU, GALERİ, TV:
İlçede müze, sinema salonu ve sanat galerisi yoktur. Halk Kütüphanesi, Belediyenin de yardımlarıyla 2004 yılında açılmıştır.
İlçede gerek uydu alıcılarla gerekse anten alıcılarla yurt içi ve yurt dışı tüm TV kanalları izlenebilmektedir.
DÜĞÜNLER: Saray’da evlenme yaşı önceleri erkeklerde 17-18, kızlarda 15-16 iken günümüzde ise, erkeklerde askerlik ve iş bulma zorunluluğu sebepleriyle, kızlarda ise eğitim-öğretime devam etmeleri ve iş hayatına atılmaları sebepleriyle yükselmiştir.
İlçe genelinde akraba evliliklerine rastlanmaz. Halkın eğitim düzeyinin yüksek olması ve bilinçli olmasının etkisiyle çok eşli aile hayatı yoktur.
Günümüzde gençler kendi aralarında anlaşarak evlenmektedirler. Görücü usulü olarak tabir edilen evliliklere rastlanmamaktadır. İlçede nadir olarak kız kaçırma olaylarına rastlansa da kaçırma sonrasında genelde aileler anlaşabilmekte ve her iki tarafın katılımıyla düğünler yapılmaktadır.
Kendi aralarında evlenmek için anlaşan çiftler durumu ailelerine bildirirler ve belirlenen bir günde erkek tarafı, kızın ailesinin evine dünürlüğe gider. Gençlerin evlenmelerine karar verildikten sonra söz yüzükleri takılır ve düğün tarihi kesin olmasa da belirlenir. Bölge halkının genelde tarımla uğraşması ve mevsimin uygun olması sebebiyle düğünler genellikle yaz mevsimi ile sonbahar mevsimi başında yapılmaktadır.
Günümüzden yaklaşık 10-15 yıl öncesine kadar düğünler mahalle ve köylerde evlerin bahçelerinde yapılırken, günümüzde düğün salonlarında ve okul bahçelerinde yapılmaktadır.
Önceki yıllarda düğünlere katılanlar darbuka eşliğinde türkü söyleyerek oyun oynarlardı. Oyunların en önemli özelliği günümüzdeki gibi hep beraber değil de iki kişinin ortada oynamasıydı. Oynayacak kişileri ise ayrıca bir kişi belirlerdi. Düğünler esnasında söylenen türkülerden birisi şudur:
Bizim motor Anomag,
Dön de yarim bana bag.
Çok hoşuma gidiyor,
Perçemin yana bırak.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
***
Bizim motor kırmızı,
Dolaşıyor Kıbrız’ı.
Nasıl alacan yarim,
İş yapmaz haylaz kızı.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
***
Altınların bir dizi,
Olmaz mı iki dizi ?
Söyle oğlan anana
Ayırmasınlar bizi.
Söyle oğlan bubana
Ayırmasınlar bizi.
***
Haydi güller güller top güller
Aldı da yarimi eller, sardı da yarimi eller.
Günümüzde yapılan düğünlerde ise çiftetelli ve karşılama gibi oyunların yanı sıra kasap havası eşliğinde halaylar çekilmektedir.
SARAY İLÇE MANİLER
MANİLER:
İlçe halkının özel günlerde ve toplantılarda söylediği manilerden bazıları ise şunlardır:
Küp içinde bulgurum,
Islatıp kuruturum.
Sevdiğim güzel olsun,
Ben aç bile dururum.
***
Entarisi süt beyaz,
Ayrı düştük biz bu yaz,
Eğer beni seversen,
Mektubunu sık sık yaz.
***
İstanbul dedikleri,
Şekerdir yedikleri,
Hiç aklımdan çıkmıyor,
Yarimin dedikleri
***
Kaşlarını indir yarim,
Gel beni güldür yarim.
Bizim cama geldikçe,
Kendini bildir yarim.
**
Orman içi sıklık,
Erkekler çalar ıslık.
Şu Saray’ın kızları,
Taze kavrulmuş fıstık.
***
Dere boyu biberlik,
Kızlar giyer eteklik.
Kızlar çok güzel ama,
Erkeklerin cebi delik.
***
MÜBAREK GÜN VE GECELER :
RAMAZAN BAYRAMI: İlçe halkı Ramazan arifesinde mezarlık ziyaretlerine giderler. Aile büyüklerinin, akrabaların, komşuların mezarları ziyaret edilerek dualar okunur ve mezarların genel temizliği yapılır.
Bayram sabahı, erkekler camiye giderek bayram namazını kılarlar. Namaz bitiminde yapılan bayramlaşmadan sonra evlerine dönen erkekler ailesi ile bayramlaşarak hep beraber kahvaltılarını yaparlar. Kahvaltı sonrasında çocuklar, kendilerini bekleyen şekerlere ve bayram harçlıklarına kavuşmak için heyecanla sokağa çıkıp büyüklerini ziyarete giderler.
Öğleye doğru aileler bayramlaşmak için akrabalarını ve komşularını ziyaret etmeye başlarlar. Ziyaretlerde kolonya, şeker ve özenle hazırlanmış baklavalar ikram edilir. Bayram ziyaretleri bayram süresince devam eder.
KURBAN BAYRAMI: Kurban bayramı arifesinde de mezarlar ziyaret edilerek dualar okunur.
Kılınan bayram namazından sonra eve gelen erkekler yapılan kahvaltıdan sonra kurbanı kesmek için hazırlıkları yapmaya başlarlar.
Gözleri bağlanan kurban, tekbirlerle kesilir. Bir tarafta kurbanın taksimi yapılırken başka bir tarafta kesilen kurbanın etlerinden bir bölümü pişirilmeye başlanır. Yapılan taksimden sonra, fakirlere verilmek üzere ayrılan paylar dağıtılır.
Akşama doğru Ramazan Bayramında olduğu gibi akraba, eş ve dost ziyaretleri yapılır.
AŞURE GÜNÜ : Kutsal günler içerisinde en eski günlerden birisidir Aşure Günü. Muharrem ayının 10. günü tüm İslam dünyasında olduğu gibi Saray’da da Aşure Günü olarak kutlanır. Bu gün , evlere bolluk ve bereket getirmesi düşüncesiyle Aşureler pişirilir ve komşulara dağıtılır.
ASKERE UĞURLAMA : Her Türk gencinin vatan borcu olarak kabul edilen Askerlik Görevi tüm Türkiye’de olduğu gibi Saray’da da özel bir yere sahiptir. Askere gidecek gençler ilçe merkezinde ve köylerde gruplar halinde ellerinde bayraklar, yanlarında davul ve zurnalarla halaylar çekip oyunlar oynayarak esnafları ziyaret edip onları selamlarlar ve düzenleyecekleri eğlenceler için harçlıklarını toplarlar. Bütün esnaflar gönüllerinden geldiği kadar gençlere destek olurlar. Belirlenen bir akşam, askere gidecek gençler için köylerde ve mahallelerde Askere Uğurlama Düğünü yapılır. Asker düğününde, köylülerin ve mahallelilerin alkışları eşliğinde gençler tek tek meydana çağırılır , bölgenin önde gelen büyüklerinin yaptığı konuşmalardan sonra davul , zurna veya klarnet eşliğinde halaylar çekilip oyunlar oynanır. Askere gidecek gençlerin köy veya mahalle halkıyla vedalaşmasıyla düğün sona erer.
SARAY İLÇE TURİZİM
Gezi Yerleri
Saray ilçesi gezi yerleri ve piknik alanları açısından çok zengin bir ilçedir.İlçenin Kuzeyi ıstranca ormanları ile çevrilidir.
Saray’dan kiyiköy istikametine dogru 10 km ileride saga ayrilarak 8 km’lik toprak yolla ulasilir.Saray, Tekirdag ilinin Karadeniz’e açilan kapisidir. Karadeniz kiyisindaki eski adiyla KASTRO, yeni adiyla ÇAMLIKOY yogun ilgi çeken bir yerdir. Istiranca Daglarinin bir bölümü Saray sinirlarindadir. Mese ormanlari ve orman içi dinlenme alanlari görülmeye deger güzelliklerdir.Kastro, Bahçeköy Deresinin Karadeniz’e döküldügü koydur.2,5 km. kumsal uzunlugu, Istiranca ormanlarinin koyu yesili ve Karadeniz’in maviliklerini birlestiren Kastro, yurdumuzda dahi ender rastlanan turizm noktalarindan biridir.Kastro yöresindeki 329 hektarlik karaçam ormani 18 Nisan 1988’de Milli Park olarak ilan edilmistir.Kastro, Saray’a27 km., Istanbul’a130 km. uzaklikta olmasi sebebiyle günübirlik gelinebilecek konumdadir.Konaklama Tesisleri: Ilçede Belediye ruhsatli 4 otel olup, yatak kapasitesi 180’dir. Turizm Bakanligi müsaadeli konaklama tesisi yoktur.En önemli özelligi 2.5 km’lik kumsalinda Tekirdag-Istanbul-Kirklareli Il sinirlarini barindirmasidir.
BAHÇEKÖY KAYINLI DERE-SULTANSUYU BALABAN ALABALIK ÇİFTLİĞİ
Saray İlçesine 14 km mesafede olup laladere piknik alanına 3 km dir.Alabalık çiftliği Kıyıköy yolunun üzeri olup ormanla kaplı geniş bir alandadır.Alabalık havuzlarının bulunduğu ve yetiştiriciliğinin yapıldığı tesiste restaurantta bulunmaktadır kapalı ve açık alanı bulunan restaurantta tavada ve güveçte nefis alabalık, bunun yanında fırında mantar çeşitleri yapılmaktadır.Açık alanda doğa ortamına uygun ağaç masa ve sandalyeler bulunmaktadır.
SAFAALAN KORUSU PİKNİK ALANI
Sefaalan Köyü çıkışında 1 km mesafede bulunan piknik alanında doğaya uygun masaların ve yanlarında barbekülerin bulunduğu güzel bir korudur.Muhtarlıkça kazandırılan piknik alanına gelirken sadece et balık vb. alınılması yeterli olacaktır
LALA DERE
Saray İlçesinden Kıyıköy istikametine doğru 8 km ilerisinde bulunan laladere piknik alanı geniş sahası, çocuk parkı,spor alanı,restaurant ve büfesi ile tam anlamıyla bir piknik alınıdır.Restaurantında yaz mevsiminde kuzu/oğlak çevirme ve et ve mantar çeşitleri yapılmaktadır.Piknik alanında tamamen doğa ortamına uygun ağaç masa ve sandalyeler bulunmaktadır.
GÜNGÖRMEZ MAĞARALARI (KANARA)
TARİHİ AYAZPAŞA CAMİİ
Sosyal kültürel eserlerinin başında 1539 da Ayaş Mehmet Paşa tarafından yaptırılan Ayaspaşa Cami, Ayaspaşa hamamı ve külliyesi gelmektedir.Ayaspasa Cami: Kubbeyle örtülü son cemaat yeri ile ana mekandan oluşan kesmetaş duvar örgülü küçük bir yapıdır.Ana mekan kubbe ile örtülü olup ince silindirik gövdeli minare tek şerefelidir.Kırım Giray Han Mezarları: Ayaspaşa cami avlusundadır.Kırım Han)arının ikinci yurdu olan Saray’da yaşamış ve Saray’a gömülmüş olan ILDevlet Giray Han,ll.Fetih Giray Hanjslam Giray l-lan,Arslan Giray HanjV.Devlet Giray HaniiLSelim Giray Han ve Şehbaz Giray Han’ın mezarları Ayaspaşa cami avlusundadır.Selçuklular döneminde Türklerin Anadolu’ya yerleşmeleriyle birlikte Trakya’ya akınlar yapmaya başladılar. Anadolu beyliklerinden Aydrnoğullan Beyhği, Çanakkale Boğazı üzerinden Vize’ye kadar gelmiştir.1357 yılında Süleyman Paşa komutasındaki Türk kuvvetleri Tıakya’nın büyük bir bölümünü ele geçirdiler. Ancak Trakya’nın fethi 1365— 1368 yıllan arasında Rumeli Beylerbeyi Lala Şahin Paşa ve onun kumandanı Hacı İlbey tarafindan tamamlandı. Bölgenin Türkleşmesi Anadolu’daki Yörüklerin toprak verilmek suretiyle Trakyaya gönderilmeleriyle sağlanmıştır.Bölgeye yerleşen Yörük boyları, hayvancılık ve tarımla geçimlerini sağlamışlardır.Fatih sultan Mehmet döneminden 19. yüzyılın sonlarına kadar Edirne vilayeti sancağının, Vize kazasına bağlı bir nahiye olan Saray,Edirne ile İstanbul arasındaki yol üzerinde bulunmasından dolayı önem kazanmıştır.Sarayın asıl gelişimi ve imarı Ayas Mehmet paşa zamanında gerçekleşmiştir.1536-1539 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyma’nın Sadrazamı olan Ayas Mehmet paşa kendine vakıf olan bağlanan saraya Ayas Mehmet paşa camii medrese ve Külliyesi ile hamamını yaptırarak kenti önemli bir merkez haline getirmiştir.Saray’ın Osmanlı dönemindeki önemli bir yeri de Kırım ilanlarına ikinci yurt olmasıdır. Osmanlı İmparatorluğu içindeki Kırım Hanliğından çeşitli nedenlerle uzaklaştırı bn Han ve Kalgaylar, Saray ve çevresindeki köy ve ‘çiftliklere yerleştirilmişlerdir. Günümüzde Saray Ayas Paşa Camii avlusunda gömülü olan Kırım Hanları şunlardırII Devlet Giray Han ölümü 1725II Fetih Giray Han : ölümü 1726İslam Giray Han ölümü 1742Arslan Giray Han : ölümü 1767IV.DevletGirayilan :ölümü 1780III Selim Giray Han ölümü 1785Şehbaz Giray Han ölümü 179218.yüzyılın sonları Osmanlı İmparatorluğunun gerileme döneminden çöküş dönemine geçtiği dönemdir. Yüzyılın ikinci yarısındaki Fransızİhtilalinin (1789) yeşerttiği etnik milliyetçilik sonucu balkanlarda başlayan başKaldırmalar ve isyanlar bölgenin etnik yapısınıBozmuştur. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) imzalanan Berlin Antlaşması ile Bulgaristan kurulurken bunun sonucunda binlerce Türk Edirnenin doğusuna ve Anadolu’ya göç etmiştir.I Balkan Savaşı (1912) sırasında Trakya, Çatalca’ya kadar,Bulgaristan’ın işgaline maruz kalmış, l1.Balkan savaşı ile Edirne ve Kırklareli Osmanlı Devleti tarafından alınabilmiştir.Osmanlı Devletinin I Dünya Savaşında (1914-1918) yenilmesiyle itilaf Devletleriyle 30 Ekim 1918 tarihinde Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır.
SARAY İLÇE SAĞLIK
Sağlık
SAĞLIK DURUMU: İlçemizde 1993 yılın da hizmete giren (50) yataklı Devlet Hastanesi, (5) Uzman Doktor, (5) Pratisyen Doktor, (1) Diş Hekimi, (1) Diyetisyen, (1) Eczacı, (1) Hastane Müdürü, (4) Sağlık Memuru, (4) Röntgen Teknisyeni, (2) Anestezi Teknisyeni, (4) Laboratuar Teknisyeni, (7) Acil Tıp Teknikeri, (17) Hemşire, (6) Ebe, (1) Memur, (2) Aşçı, (1) Şoför ve (9) Hizmetli ile toplam (72) personel ile hizmet vermektedir. Devlet Hastanemizin (1) Ambulans ve (1) hizmet aracı (kartal), ayrıca Hastane acil servisine entegreli B tipi 112 istasyonuna ait (2) Ambulans mevcuttur.
İlçemiz Devlet Hastanesine ilave olarak 50 yataklı ek bina 5 Şubat 2007 tarihinde Valilik Makamında imzalanan protokol ile İş adamı İsmail SARIKAYA ve oğlu Armağan SARIKAYA tarafından 4 katlı yaklaşık 2.000 m² civarında ve tamamen bağış olarak özel proje ile yaptırılacaktır. Hasta odaları, banyo ve wc li olarak tek ya da çift oda şeklinde yapılan 1 yıl içinde tamamlanması öngörülmektedir. Yapı tamamlandıktan sonra teslim alındığında hastanenin adı “Saray Necla-İsmail Sarıkaya Devlet Hastanesi” olarak değiştirilecektir. İlçemizde Merkez 1 nolu ve 2 nolu Sağlık Ocağı, Büyükyoncalı Sağlık Ocağı ve Beyazköy Sağlık Ocağı, Çukuryurt, Safaalan, Küçükyoncalı, Güngörmez, Yuvalı, Edirköy, Sofular, Sinanlı, Göçerler ve Kadıköy sağlık personeli bulunmakta olup, diğer (7) köy sağlık evinde ise sağlık personeli bulunmamaktadır.Birinci Basamak sağlık birimlerinde (Sağlık Ocakları) 9 Pratisyen Hekim, 7 Hemşire, 13 Ebe, 9 Ebe (Köy Sağlık Evi), 5 Sağlık Memuru, 6 diğer personel görev yapmaktadır.
Yeşilkart İşlemleri: Sağlık Grup Başkanlığınca yürütülen Yeşilkart işlemleri ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir. Başvuru Sayısı : 2.429Reddedilen, İptal edilen ve Ölen Sayısı: 248Verilen Yeşil Kart Sayısı: 2.181İlçe Nüfusuna oranı: % 5,8
SARAY İLÇE EKONOMİ
EkonOmi
A ) Sanayi
Son yıllarda açılan fabrikalar ile sanayi yönünden İlçemiz gelişmektedir. 2 Un Fabrikasıyla birlikte aşağıdaki sanayi tesisleri ilçemizde üretime devam etmektedir. Bir gömlek fabrikası ise mali nedenlerden dolayı kapalıdır.
İLÇEMİZDE BULUNAN FABRİKALAR VE BÜYÜK İŞLETMELER
İŞLETMENİN ADI FAALİYET KONUSU
RESPA KİMYA
BOYA SANAYİ VE TİC.LTD.STİ.
Tekstil
DALGIÇ DERİ TEKSTİL SAN. TİC.LTD.STİ.
Tekstil
ACESATEKS ÖRME SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
HASAT TEKSTİL SAN .TİC.A.Ş.
Tekstil
İNTERSOURGE TEKSTİL VE KONF.SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
PAXAR TESLO TEKSTİL ÜRÜN.SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
YUMAK İPLİK SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
ATILIM ÖRME SAN.DIŞ.TİC.A.Ş.
Tekstil
ATILIM İNŞAAT TEKSTİL TİC TİC.A.Ş. SARAY ŞUBESİ
Beton
CTN TEKSTİL SAN.TİC.A.Ş.
Tekstil
DANFİELD MEKİK İPLİĞİ TİC.LTD.ŞTİ.
Tekstil
ARICI TEKSTİL
Tekstil
YA-TEKS TEKSTİL İŞLETMELERİ SARAY ŞUBESİ
Tekstil
TÜRK YTONG SAN.A.Ş.
İnşaat
Malzemesi
BERKOSAN YALITIM VE TECRİT MAD.ÜRETİM TİC.A.Ş.
Halı,boya,
kimya,konf.tül,perde
DOA UN VE GIDA SAN.TİC.LTD.STİ.
Un Fabrikası
SEVAL SÜT ÜRNLERİ İMALAT PAZ.A.Ş.
Mandıra
KAFKAS SÜT ÜRÜNLERİ TİC.LTD.ŞTİ.
Mandıra
ISTRANCA SU SAN.TİC.A.Ş.(Saneta su)
Su üretimi
KEVSER KAYNAK SULARI LTD.ŞTİ.
Su üretimi
MERDİN PETROL SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
ONUR PETROL ÜR. MAD.YAĞLAR AKÜMÜLATÖR TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
SARAY PETROL VE TURİZM TİCLTD.ŞTİ.
Petrol
ÖZYILMAZ PETROL SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
AKSOY PETROL ÜR.PAZ.TİC.LTD.ŞTİ.
Petrol
GİRGİN PETROL ÜR.PAZ.TİC.LTD.ŞTİ.
PeTrol
KESİMLER PETROL ÜR.PAZ.TİC.NAK.LTD.STİ.
Petrol
ISTRANCA SU SAN.TİC.A.Ş.
Su üretimi
ERCİYES TEKSTİL
Tekstil
CLARTE
Gümüş
İşletmeciliği
SARAY İLÇE MADENLER
B )Madenler
İlçemizde Edirköy Trakya Linyitleri Kömür İşletmeleri ve Özel Sektöre ait Safaalan Linyitleri Kömür işletme sahaları vardır.
Edirköy’de bulunan Trakya Linyitleri Kömür İşletmeleri kapanmış olup, halen idari yönden işletme faaliyet göstermektedir.
SARAY İLÇE TARIM
C )Tarım:
1- Tarım Arazileri:
Orman Arazisi (236.250) dekar,
Ekilebilir Arazi (329.150) dekar,
Çayır-Mera (30.490) dekar,
Tarım dışı arazi (14.000) dekar,
Toplam arazi (609.890) dekar
Yaklaşık (50.000) dekar sulanabilir arazi
2- Tarım Ürünleri:
Ekilen en önemli bitkisel ürünler Buğday, Ayçiçeği, Arpa, Yulaf, Mısır
Buğday (185.000) Dekar, Buğday Üretimi (74.000) Ton
Ayçiçeği (87.000) Dekar, Ayçiçeği Üretimi (17.400) Ton
Arpa (25.000) Dekar Arpa Üretimi (10.000) Ton
Şeker Pancarı, Yonca, Fiğ, Hayvan Pancarı, Kavun, Karpuz, Bağ Üzümü, Kabak, Fasulye, Soğan, Patates, Domates, Lahana, Biber, ve Diğer Sebze ve Meyve
3- Doğrudan gelir desteği:
Yararlanan çiftçi sayısı : 2.010
Beyan edilen alan :187.856
Parasal tutar : 3.005.704,16 YTL
4 -Tarımsal Kurumlar:
(1) Ziraat Odası
(1) Toprak Mahsulleri Ofisi Ajans Müdürlüğü
(13) Gübre Bayii,
(10) İlaç Bayii
SARAY İLÇE KOOPERATİFLERİ
(5) Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
(1) Yağlı Tohumlar Kooperatifi
(5) Tarım Kredi Kooperatifi
5- Kooparatifler:
YAĞLI TOHUMLAR KOOPERATİFİ
SARAY TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
BÜYÜKYONCALI TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
DEMİRLER KÖYÜ TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
BEYAZKÖY TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
PANKO BİRLİK KOOPERATİFİ
BEYAZKÖY S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
GÖÇERLER KÖYÜ S.S.SULAMA KOOPERATİFİ
KADIKÖY S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
SOFULAR KÖYÜ S.S. SULAMA KOOPERATİFİ
6- Hayvancılık :Tarımsal üretimin önemli bir kolunu oluşturan hayvancılık ise ilçemiz çiftçilerinin ikinci önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. İlçemizde (13.132) adet büyükbaş, (7.080) adet küçük baş olmak üzere toplam 20.212 adettir. Ayrıca 300 adet ilkel kovan ile 5.000 adet fenni kovan mevcuttur. Hayvan hastalıklarıyla mücadele amacıyla sağlık taraması yapılarak, muhtelif yer ve zamanlarda Şap aşısı, Brucella, Kuduz-Kelev aşısı yapıldı. (5.000) büyükbaş hayvana küpe takılarak kayıt altına alınmıştır.
2007 Yılı içerisinde (4.043) adet küçükbaş ve (3.565) adet büyükbaş hayvan sağlık kontrolleri yapılmak suretiyle sevk edildi. 2007 yılı içersinde muhtelif yer ve tarihlerde toplantı yapılarak çiftçilerimiz bilgilendirilmiştir.
D ) Taşımacılık:
Dolmuş 132
Yük Taşımacılığı 206
Otobüs Taşımacılığı 83
Taksi Taşımacılığı 84
E ) Banka Şubeleri:
Ziraat Bankası
Halk Bankası
İş Bankası
Akbank
F )Festival, Sergi Ve Panayırlar:
İlçe Merkezi’nde Çarşamba, B. Yoncalı beldesinde de Cumartesi günleri Pazar kurulmaktadır.
Saray İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde 2005 yılında ilk olarak METEF (Mesleki Teknik eğitim Fuarı) düzenlenmiştir. Bu serginin geliştirilerek her yıl düzenlenmesi planlanmaktadır.
Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünce kurs sonlarında ise sergi yapılmaktadır.
SARAY İLÇE EĞİTİM
Eğitim
İlçede 1935 yılına kadar cami bahçesindeki bina okul olarak kullanılmıştır. 1935 yılında yapılan Atatürk İlkokulu bugünkü anlamda öğretim ve eğitime başlamıştır. Aynı binada 1947-1948 yıllarında orta öğretime başlanmıştır. 1962 yılında İlçe eşrafından Ali Naki Erenyol tarafından bir ortaokul inşa ettirilerek, bu binada orta öğretime başlanılmış olup, bu bina halen lise olarak kullanılmaktadır. Artan ihtiyacı karşılamak üzere daha sonra Cengiz Topel ve Cumhuriyet İlköğretim Okulları hizmete girmiştir.
Okul Durumu: (1) Anadolu Lisesi, (1) Çok Programlı Lise, (1) Genel Lise (Genel Lise bünyesinde Süper Lise), (1) Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi, (16) İlköğretim Okulu, (1) Halk Eğitim Merkezi. Toplam (21) okul ve kurumumuz mevcuttur. (2) belde ve (5) köyde okul mevcut olup, diğer (14) köyümüzde taşımalı sistem uygulanmaktadır.
İlçemiz ilköğretim okullarında 206, Liselerde 65 olmak üzere 271 derslik vardır. İlçemiz İlköğretim okullarında derslik başına ortalama 30, Liselerde derslik başına 32 öğrenci düşmektedir.
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI:Özel Eğitim Kurumu olarak faaliyet gösteren (2) Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursu, (3) Dershane hizmet vermektedir. İlçemizde (1) basımevi, (5) kitapevi (kırtasiyeci) mevcut olup, zaman zaman gezici tiyatro gurupları temsiller vermektedir. Ayrıca köyde Spor kulüpleri amatör olarak faaliyet göstermektedirler.
EĞİTİM ÖĞRETİM KURUMLARI :
ÖĞRENCİ SAYILARI
ORTA ÖĞRETİM KIZ ERKEK TOPLAM
ANADOLU LİSESİ 194 158 352
ALİ NAKİ ERENYOL LİSESİ 404 295 699
METEM 292 595 887
BÜYÜK YONCALI ÇPL 67 55 122
T O P L A M 957 1103 2060
İLKÖRETİM OKULU KIZ ERKEK TOPLAM
ATATÜRK İ.Ö.O. 415 491 906
MEHMET UYGUN İ.Ö.O. 274 273 547
CUMHURİYET İÖO 352 404 756
75. YIL İÖO 454 426 880
BEYAZKÖY İÖO 108 109 217
BÜYÜKYONCALI İÖO 183 190 373
BÜYÜKYONCALI 1 KASIM İÖO 90 94 184
BÜYÜKYONCALI YENİ MAHALLE İÖO 253 276 529
BÜYÜKYONCALI ATATÜRK İÖO 207 240 447
ÇUKURYURT TÜRK YTONG İÖO 118 101 219
GÖÇERLER İÖO 28 38 66
GÜNGÖRMEZ İÖO 117 102 219
KADIKÖY İÖO 53 68 121
KURTDERE İÖO 79 78 157
KÜÇÜKYONCALI İÖO 94 103 197
SEFAALAN MEHMET UYGUN İÖO 89 87 176
T O P L A M 2914 3080 5994
SARAY İLÇE KÖYLERİ VE BELDELERİ
